Co to jest napięcie elektryczne?

Autor: Jonasz Cyryl

2025-06-24

Napięcie elektryczne to jedno z tych pojęć, które pojawia się niemal zawsze, gdy mówimy o prądzie czy energii elektrycznej. Ale co ono właściwie oznacza i dlaczego jest tak istotne w naszym codziennym życiu oraz w nauce?

Definicja naukowa

Napięcie elektryczne (oznaczane symbolem U) to różnica potencjałów elektrycznych pomiędzy dwoma punktami obwodu lub pola elektrycznego. Formalnie można je zdefiniować jako stosunek pracy wykonanej podczas przenoszenia ładunku elektrycznego między tymi punktami do wartości tego ładunku[1] [2] [5] [6] [7].

Jednostką napięcia jest wolt (V), upamiętniający włoskiego fizyka Alessandro Voltę[3] [5].

Napięcie elaktryczne *Napięcie elektryczne. Zdjęcie poglądowe: Fale Inspiracji

Intuicyjne porównanie

Aby lepiej zrozumieć, czym jest napięcie, warto sięgnąć po analogię hydrauliki: napięcie można porównać do „ciśnienia”, które „popycha” elektrony przez przewodnik, podobnie jak różnica poziomów wody w dwóch zbiornikach wymusza przepływ wody przez rurę[3] [6]. Bez napięcia nie byłoby przepływu prądu – to ono jest „siłą napędową” dla ruchu ładunków.

Napięcie a przepływ prądu

W praktyce napięcie jest tym, co powoduje przepływ prądu w obwodzie. Gdy dwa punkty mają różne potencjały, elektrony „przepływają” od punktu o niższym potencjale do punktu o wyższym (przy czym umownie przyjmuje się kierunek przepływu prądu od plusa do minusa)[4] [7] [9]. Przykładem źródła napięcia jest bateria: zamienia ona energię chemiczną na elektryczną, tworząc różnicę potencjałów między swoimi biegunami[7].

Rodzaje napięcia

Napięcie stałe (DC) – nie zmienia się w czasie, typowe dla baterii.
Napięcie zmienne (AC) – zmienia się cyklicznie, np. w gniazdku elektrycznym w domu[2] [6].

Podsumowanie

Napięcie elektryczne to fundamentalna wielkość fizyczna, bez której nie byłoby ani prądu, ani działania urządzeń elektrycznych. Jest miarą „siły”, która zmusza ładunki do ruchu – i właśnie dzięki niej możemy korzystać z energii elektrycznej w codziennym życiu.