Trzy lata po trzęsieniu ziemi w Afganistanie i Pakistanie

Autor: Mira Tarnowska

Miasta I Miejsca, Trzyletnik

W czerwcu 2022 roku południowo-wschodni Afganistan, szczególnie prowincje Paktika i Khost, został dotknięty jednym z najtragiczniejszych trzęsień ziemi w historii regionu. Wstrząs o sile 5,9–6,2 magnitudo, odczuwalny również w północno-zachodnim Pakistanie, zniszczył ponad 10 000 domów, spowodował śmierć ponad 1 100 osób i ranił kilka tysięcy mieszkańców. Po trzech latach od katastrofy warto przyjrzeć się, w jakim stopniu region poradził sobie z odbudową, jakie wyzwania pozostały i jak zmieniła się codzienność lokalnych społeczności.

Trzęsienie ziemii - Afganistan *Trzęsienie ziemii - Afganistan. Zdjęcie poglądowe: Fale Inspiracji

Szkody i pierwsza faza pomocy

Bezpośrednio po trzęsieniu ziemi w czerwcu 2022 r. największe zniszczenia odnotowano w dystryktach Gayan, Barmal (Paktika) i Spera (Khost). Zniszczeniu uległy nie tylko domy mieszkalne, ale także szkoły, meczety, placówki zdrowia oraz infrastruktura drogowa. Większość zabudowy stanowiły tradycyjne domy z gliny i drewna, które nie wytrzymały siły wstrząsów.

W pierwszych tygodniach po katastrofie pomoc humanitarna była ograniczona przez trudny teren, zniszczone drogi i niestabilną sytuację polityczną. Organizacje międzynarodowe (w tym UNDP, IRC, Czerwony Półksiężyc, UNICEF) dostarczały tymczasowe schronienia, żywność, wodę i podstawową opiekę medyczną. Według szacunków ONZ, bezpośredniej pomocy wymagało ponad 362 000 osób.

Trzęsienie ziemii - Afganistan *Trzęsienie ziemii - Afganistan. Zdjęcie: Tasnim News Agency, licencja CC BY 4.0

Proces odbudowy – stan na 2025 rok

Trzy lata po trzęsieniu ziemi odbudowa w regionie Paktiki i Khostu postępuje, ale napotyka na liczne trudności:

  • Budownictwo mieszkaniowe: Do połowy 2025 r. zrekonstruowano około 30–40% zniszczonych domów. Część budynków powstała w ramach projektów organizacji międzynarodowych, z użyciem bardziej odpornych na wstrząsy technologii (np. zbrojony beton, stalowe ramy). Jednak ze względu na ograniczone środki i dostępność materiałów, wiele rodzin odbudowało domy w tradycyjny sposób, co nie gwarantuje większego bezpieczeństwa w przypadku kolejnych wstrząsów.

  • Infrastruktura społeczna: Odbudowa szkół, placówek zdrowia i dróg postępuje wolniej. W 2025 r. około 60% szkół w najbardziej dotkniętych dystryktach działa w prowizorycznych warunkach, a część dzieci wciąż nie wróciła do nauki. Lokalne kliniki często funkcjonują w tymczasowych barakach, a dostęp do opieki zdrowotnej jest ograniczony.

  • Woda i sanitacja: Zniszczenie studni i sieci wodociągowych spowodowało długotrwałe trudności z dostępem do czystej wody. W 2025 r. część rodzin korzysta z cystern dostarczanych przez organizacje pomocowe, a systemy sanitarne są prowizoryczne.

Wyzwania społeczne i gospodarcze

  • Migracje i przesiedlenia: Trzęsienie ziemi przyczyniło się do wzrostu migracji wewnętrznych. Część rodzin przeniosła się do miast lub innych regionów w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia. W niektórych wsiach liczba mieszkańców spadła nawet o 30%.

  • Bezrobocie i ubóstwo: Zniszczenie domów i infrastruktury pogłębiło problemy gospodarcze. Według danych UNDP, ponad połowa rodzin w dotkniętych regionach żyje poniżej progu ubóstwa, a możliwości zarobkowe ograniczają się głównie do rolnictwa i dorywczych prac budowlanych.

  • Zdrowie psychiczne: Wielu mieszkańców doświadcza długotrwałego stresu, lęku i problemów ze snem. Pomoc psychologiczna jest ograniczona, a stygmatyzacja tematu zdrowia psychicznego utrudnia korzystanie z dostępnych usług.

Perspektywy i rekomendacje

Trzy lata po katastrofie region wciąż zmaga się z konsekwencjami trzęsienia ziemi. Odbudowa jest powolna, a potrzeby – zarówno infrastrukturalne, jak i społeczne – pozostają ogromne. Eksperci wskazują na konieczność:

  • dalszego wsparcia odbudowy odpornej na wstrząsy infrastruktury,
  • inwestycji w edukację i opiekę zdrowotną,
  • rozwijania lokalnych programów wsparcia psychologicznego,
  • poprawy dostępu do czystej wody i sanitariatów,
  • monitorowania zagrożeń sejsmicznych i edukacji mieszkańców w zakresie bezpieczeństwa.

Podsumowanie

Trzęsienie ziemi z 2022 roku na pograniczu Afganistanu i Pakistanu pozostawiło trwały ślad w krajobrazie i społecznościach regionu. Trzy lata później odbudowa trwa, ale postępuje wolniej, niż oczekiwano. Wyzwania związane z infrastrukturą, migracjami i zdrowiem psychicznym wymagają długofalowego wsparcia i zaangażowania zarówno władz lokalnych, jak i społeczności międzynarodowej.

„Trzyletnik” to nie pogoń za sensacją. To spojrzenie z dystansu – tam, gdzie po krzyku zostaje tylko echo faktów. Zobacz inne wpisy z Trzyletnika

Literatura i źródła